Στις 10/04/2020 η σελίδα «Ιστορικός Συλλέκτης Βέροιας» στο Facebook, δημοσίευσε την παρακάτω φωτογραφία επισημαίνοντας στη λεζάντα της πως είναι «Φωτογραφία κατά την περίοδο της Βουλγαρικής Κατοχής στην πόλη των Σερρών 1941-1944, που εμφανίζει έξω από το κτήριο του δημαρχείου της Πόλης, Βούλγαρους αξκους και πολιτικό προσωπικό, ενώ πρώτος δεξιά εικονίζεται ο τοπικός υπεύθυνος του ‘’ΕΑΜ’’ Απόστολος Τσαουσίδης, η δε πινακίδα διακρίνεται να αναγράφει στα Βουλγάρικα την λέξη ‘’ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ’’».
Εικόνα 1: Ο υποτιθέμενος Απόστολος Τσαουσίδης (στα δεξιά) μαζί με Βούλγαρους πολιτικούς και στρατιωτικούς αξιωματούχους
Εικόνα 2: Η λεζάντα κάτω από τη φωτογραφία
Η φωτογραφία αυτή δημοσιεύθηκε τόσο στη σελίδα Σέρρες – Serres στο Facebook όσο και στο site otidiavazo.blogspot.com.
Τι βλέπουμε όμως πραγματικά στη συγκεκριμένη φωτογραφία; Ο Ιστορικός Συλλέκτης Βέροιας, ισχυρίζεται αρχικά πως η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της Βουλγαρικής Κατοχής στις Σέρρες (1941-44), κάτι που επιβεβαιώνεται άμεσα από τη βουλγαρική λέξη Кметство (Δημαρχείο) αλλά και από τις χαρακτηριστικές στρατιωτικές στολές των δύο Βουλγάρων αξιωματούχων (εδώ μπορείτε να δείτε περισσότερες φωτογραφίες).
Εικόνα 3: Βούλγαροι στρατιωτικοί αξιωματούχοι κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Επιπλέον μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, ότι η φωτογραφία τραβήχτηκε πράγματι έξω από το Δημαρχείο Σερρών, καθώς τα δύο κτήρια -όπως βλέπουμε και στην παρακάτω φωτογραφία- είναι πανομοιότυπα μεταξύ τους.
Εικόνα 4: Το Δημαρχείο της πόλης των Σερρών
Ωστόσο, το μοναδικό πρόσωπο που κατονομάζεται από τη σελίδα, είναι «ο τοπικός υπεύθυνος του ‘’ΕΑΜ’’ [Στις Σέρρες] Απόστολος Τσαουσίδης», ο οποίος φορά πολιτικά ρούχα και βρίσκεται στα δεξιά της φωτογραφίας. Πέρα όμως από τον ισχυρισμό του Ιστορικού Συλλέκτη, δεν παρατίθεται καμία απολύτως πηγή που να αποδεικνύει α) την ύπαρξη κάποιου Απόστολου Τσαουσίδη στις Σέρρες, β) τη συμμετοχή αυτού του Α. Τσαουσίδη στο ΕΑΜ Σερρών και γ) τη συνεργασία του συγκεκριμένου άνδρα με τις βουλγαρικές κατοχικές δυνάμεις.
Σύμφωνα με τα μερικώς δημοσιευμένα απομνημονεύματα του Γραμματέα του ΕΑΜ (1941-44) και μετέπειτα Νομάρχη (1944-45) του νομού Σερρών Γεωργίου Κόκκινου, δεν καταγράφεται κανένας απολύτως Τσαουσίδης που να είχε άμεση ή έστω έμμεση σχέση με το ΕΑΜ ή τον ΕΛΑΣ της περιοχής. Το μοναδικό άτομο που ίσως έφερε το επώνυμο Τσαουσίδης ήταν ένας προνομιούχος γιατρός με τα αρχικά «Γ. Τσ.», ο οποίος σύμφωνα με τον Γ. Κόκκινο διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τις βουλγαρικές κατοχικές δυνάμεις. Παρ’ όλα αυτά, θα ήταν αρκετά ριψοκίνδυνο να δεχτούμε με βεβαιότητα ότι το «Τσ.» του επωνύμου του γιατρού αντιστοιχούσε με το επώνυμο Τσαουσίδης. Επιπλέον θα πρέπει να τονιστεί, πως ο Α. Τσαουσίδης, παρά το γεγονός ότι ήταν «ο τοπικός υπεύθυνος του ‘’ΕΑΜ’’», δεν υπογράφει σε καμία επίσημη απόφαση του ΕΑΜ μετά από την απελευθέρωση της πόλης των Σερρών από τον ΕΛΑΣ στις 14/09/1944.
Το όνομα του Α. Τσαουσίδη, δεν αναφέρεται ούτε στην εκτενή μελέτη του Σάκη Αραμπατζή «Εκ των Ημετέρων Δυνάμεων. Ο Εμφύλιος στις Σέρρες 1946–1949», γεγονός αρκετά αξιοπρόσεκτο, καθώς θα περίμενε κανείς έστω και μία απλή αναφορά στον πρώην τοπικό υπεύθυνο του ΕΑΜ Σερρών.
Οι μοναδικοί –γνωστοί- αγωνιστές του ΕΑΜ που έδρασαν στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας και έφεραν το επώνυμο «Τσαουσίδης», ήταν ο Γρηγόρης Τσαουσίδης από τον Νικηφόρο Δράμας και ο Νίκος Τσαουσίδης από τη Μεγάλη Βρύση του νομού Κιλκίς. Ο πρώτος, είχε συλληφθεί από το μεταξικό καθεστώς και είχε εξοριστεί στο νησί του Αϊ Στράτη, από το οποίο και δραπέτευσε στις 17/06/1943 με τη βοήθεια της VI Μοίρας του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Ναυτικού (ΕΛΑΝ). Επίσης από μία επιστολή που είχε σταλεί από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό στον δωσίλογο πρωθυπουργό Γεώργιο Τσολάκογλου στις 22/02/1942, πληροφορούμαστε ότι ο Γρ. Τσαουσίδης μαζί με 29 ακόμα λιμοκτονούντες εξόριστους κομμουνιστές, έπασχαν από φυματίωση και σχοινοβατούσαν μεταξύ ζωής και θανάτου, ενώ πολλοί σύντροφοί τους είχαν πεθάνει λόγω ασιτίας. Επιπλέον σύμφωνα με τον Τάσο Χατζηαναστασίου, ο Γρ. Τσαουσίδης μετά την απόδρασή του από τον Αϊ Στράτη μεταφέρθηκε στη Μακεδονία και από εκεί «ανέλαβε την επιμελητεία των τμημάτων του Παγγαίου και είχε την ευθύνη για τις αποστολές του ΕΛΑΝ στην περιοχή».
Από την άλλη ο Νίκος Τσαουσίδης, πρέπει να είχε πολύ πιο μικρό ρόλο στο οργανωτικό κομμάτι της Εθνικής Αντίστασης της Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς στο αφιέρωμα «Μνήμες Αγωνιστών» του Ριζοσπάστη (01/06/2003) αναφέρεται απλώς ως «αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης» ο οποίος «ανέπτυξε σημαντική δραστηριότητα στον τομέα του πολιτισμού στην περιοχή του Κιλκίς».
Εικόνα 5: Φωτογραφία του Νίκου Τσαουσίδη
Στην Ανατολική Μακεδονία έδρασε επίσης και ο οπλαρχηγός της εθνικιστικής αντιστασιακής οργάνωσης ΠΑΟ (Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση), Λευτέρης Τσαουσίδης, ο οποίος σύμφωνα με τον Τ. Χατζηαναστασίου θα λάβει το 1944 οπλισμό από τα γερμανικά κατοχικά στρατεύματα προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ.
Θα πρέπει πάντως εδώ να επισημάνουμε, πως δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ιστορικός Συλλέκτης Βέροιας διαδίδει ψευδείς ή χαλκευμένες πληροφορίες στη σελίδα του. Στις 27/12/2017 τα Ελληνικά Hoaxes απέδειξαν πως μία φωτογραφία του θωρηκτού Αβέρωφ που είχε κοινοποιήσει ο Ιστορικός Συλλέκτης Βέροιας στη σελίδα του, δεν ήταν καρτ ποστάλ του 1917 –όπως ισχυριζόταν- αλλά φωτογραφία του 2017. Επιπλέον αξίζει να τονιστεί πως στις 16/07/2018, ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων & Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ) κατήγγειλε στους Υπουργούς Πολιτισμού-Αθλητισμού και Παιδείας-Έρευνας και Θρησκευμάτων, πως το Βλαχογιάννειο Μουσείο στη Βέροια (το Μουσείο δηλαδή του Ιστορικού Συλλέκτη Βέροιας) καταπατά τον «νόμο 1863/18.09.1989, ΑΡΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 1944-1949, προβάλλει στα εκθέματά του ως «εθνικούς ήρωες» βασανιστές, εξυβρίζοντας ταυτόχρονα με γκεμπελικής κοπής χυδαία κείμενα τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης ως «συνεργάτες της Γκεστάπο, ξενοκίνητους συμμορίτες, συμμορίτες υπό την ηγεσία του Καπετάν Γιώτη (Χαρίλαου Φλωράκη), ανθέλληνες και προδότες», κ.ά.».
Στις 23/07/2018 το Βλαχογιάννειο Μουσείο ανέστειλε προσωρινά τη λειτουργία του, ενώ το 2019 κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες επαναλειτούργησε χωρίς να έχει κάνει κάποια ουσιαστική αλλαγή στα μουσειακά του εκθέματα.
Συμπερασματικά λοιπόν, μπορούμε να ισχυριστούμε τα εξής για την επίμαχη φωτογραφία:
α) Δεν καταγράφεται –απ’ όσο γνωρίζουμε- κανένας Απόστολος Τσαουσίδης στο ΕΑΜ Σερρών.
β) Ακόμα και αν υπήρξε κάποιος Απόστολος Τσαουσίδης που συνεργάστηκε με τις βουλγαρικές κατοχικές δυνάμεις στις Σέρρες, δεν υπάρχει καμία απολύτως απόδειξη –πέρα από τον ισχυρισμό του Ιστορικού Συλλέκτη Βέροιας- ότι αυτός ήταν τοπικός υπεύθυνος του ΕΑΜ.
Σπύρος Αυγερινόπουλος
